Spółdzielnia uczniowska MAZURY

Spółdzielnie uczniowskie wyrosły z ruchu spółdzielczego ludzi dorosłych i można doszukać się w nich dużego podobieństwa do spółdzielni funkcjonujących w dorosłym społeczeństwie. Ponieważ spółdzielnie uczniowskie zrzeszają dzieci i młodzież w wieku szkolnym, istnieje w nich przewaga elementów wychowawczych nad gospodarczymi i to je najbardziej odróżnia od spółdzielni ludzi dorosłych

Pierwszą spółdzielnię uczniowską w Polsce założyła Jadwiga Dziubińska w 1900 roku na spółdzielczych kursach ogrodniczych w Pszczelinie koło Warszawy. Były one zorganizowane pod pozorem fermy ogrodniczej, na której założenie dostała Dziubińska pozwolenie władz carskich. Dużą wagę przywiązywano na kursach do pracy wychowawczej, przyzwyczajając uczestniczki do samowychowania ,samokształcenia i wzajemnej pomocy.

Pierwsza spółdzielnia w szkole średniej ogólnokształcącej powstała w 1906 roku w jednym z prywatnych gimnazjów żeńskich, a pierwszą spółdzielnię w szkole podstawowej  założył w 1912 roku w Mińsku Mazowieckim, Roman Kluge, nauczyciel tamtejszej szkoły, autor broszury „Kooperatywa w szkole”.

Do wybuchu pierwszej wojny światowej istniało w Polsce zaledwie 8 spółdzielni uczniowskich. Po odzyskaniu niepodległości spółdzielczość uczniowska zaczęła się szybko rozwijać wskutek wielkiego zainteresowania nauczycieli nowymi metodami pracy z dziećmi i młodzieżą. Okres okupacji przetrwało w warunkach konspiracyjnych zaledwie kilka spółdzielni, jednakże zaraz po ustaniu działań wojennych zaczęto je znowu powoływać do życia, przy całkowitej akceptacji i poparciu ze strony władz oświatowych. W 1946 roku Ministerstwo Oświaty wydało okólnik określający podstawy prawne działalności spółdzielczej uczniów. Zarząd Główny Związku Nauczycielstwa Polskiego powołał Komisję Kształcenia i Wychowania Spółdzielczego.

W roku szkolnym 1947 / 48 zanotowano w Polsce około 12 tysięcy spółdzielni. W latach 1949 – 56 pod wpływem zmian organizacyjnych w szkolnictwie nastąpiło zahamowanie rozwoju spółdzielni uczniowskich, przezwyciężone w 1957 roku, kiedy to spółdzielczość wkroczyła znowu w okres pomyślnego rozwoju. W tym roku Naczelna Rada Spółdzielcza i Zarząd Główny ZNP w porozumieniu z Ministrem Oświaty wydały dokumenty określające zarówno strukturę spółdzielni uczniowskich, jak też podstawowe kierunki działalności gospodarczej, społecznej i wychowawczej.

W latach 70 – tych polska spółdzielczość uczniowska była zaliczana do najprężniej działających na świecie.

W 1979 roku w Paryżu odbyło się I Międzynarodowe Sympozjum Spółdzielczości Szkolnej zorganizowane przez UNESCO, w ramach obchodów Międzynarodowego Roku Dziecka.

Trudny okres dla spółdzielni uczniowskich to lata 90 –te, kiedy to drastycznie zmniejszyła się ich liczba.

W roku 1993 powstała Fundacja Rozwoju Spółdzielczości Uczniowskiej, która ma swoją siedzibę w Krakowie. Patronuje jej Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu oraz Krajowa Rada Spółdzielcza, która powołała Pełnomocnika do spraw Spółdzielni Uczniowskich.

Fundacja wspiera ruch spółdzielczości uczniowskiej, organizuje kursy, szkolenia i spotkania integracyjne dla instruktorów i opiekunów.

Obecnie w Polsce istnieje około 6 tysięcy SU, czego najwięcej w województwach: małopolskim, śląskim, dolnośląskim, świętokrzyskim, mazowieckim i warmińsko – mazurskim.

Spółdzielnia uczniowska opiera swoją działalność na statucie, który jest zbiorem przepisów określających jej organizację, zakres i sposób działania.

W listopadzie 1983 roku w porozumieniu z Ministerstwem Oświaty i Wychowania opracowany został wzorcowy statut Spółdzielni Uczniowskiej.

Powstał on na podstawie Ustawy z dnia 16 września 1982 roku „Prawo spółdzielcze”.

Jest on ramowy, a więc stanowi dla SU wzór do wypełnienia własną treścią.

Wpisowe – kwota pieniężna, którą nowo przyjęty członek jest obowiązany wpłacić spółdzielni. Wysokość wpisowego jest określona w statucie. Wpłaty członków z tytułu wpisowego są przelewane na fundusz zasobowy.

Udział – kwota pieniężna, którą członek jest obowiązany zadeklarować, a następnie wnieść do spółdzielni. Statut określa wysokość udziału i ilość członków oraz sposób i terminy ich wnoszenia. Udziały wniesione przez członków tworzą fundusz udziałowy.

Majątek spółdzielni – wszystkie prawa i obowiązki majątkowe spółdzielni, łączna kwota wszystkich funduszy spółdzielni.

Fundusz udziałowy – fundusz powstający z wpłat udziałów członkowskich.

Fundusz zasobowy – fundusz powstający zwłaszcza z wpłat przez członków wpisowego,

z części nadwyżki bilansowej, z wartości majątkowych otrzymanych nieodpłatnie przez spółdzielnie oraz z przedawnionych roszczeń.

Marża – różnica między ceną zakupu a ceną sprzedaży.

Zysk – wartość marży pomniejszona o koszty handlowe.

Absolutorium – uchwała wyrażająca zaufanie lub brak zaufania do członków Zarządu. Nie udzielenie członkom Zarządu absolutorium nie powoduje automatycznie jego odwołania. Konieczne jest w tym celu podjęcie odrębnej uchwały

Walne Zgromadzenie – najwyższy organ spółdzielni składający się ze wszystkich swoich członków. Walne Zgromadzenie podejmuje uchwały obowiązujące wszystkich członków i wszystkie organy spółdzielni.

Zarząd – organ składający się z członków spółdzielni, o charakterze wykonawczym; składa oświadczenia woli za spółdzielnię i reprezentuje ją na zewnątrz.

Rada Nadzorcza – organ co najmniej trzyosobowy, składający się z członków spółdzielni, o charakterze kontrolnym.

 

W ustawie „Prawo spółdzielcze” czytamy:

Przedmiotem działalności spółdzielni uczniowskiej może być:

  1. zakupowanie, wyrabianie i przetwarzanie oraz sprzedaż na terenie szkoły artykułów służących zaspokajaniu potrzeb uczniów i pracowników szkoły,
  2. świadczenie usług na rzecz szkoły i osób trzecich,
  3. uprawa roślin oraz hodowla drobnego inwentarza,

4.zbieranie runa leśnego i surowców wtórnych oraz ich sprzedaż,

  1. podejmowanie na zasadach komercyjnych lub społecznych działań na rzecz ekologiii środowiska lokalnego,
  2. propagowanie idei i zasad spółdzielczych w środowisku szkolnym i lokalnym,
  3. organizowanie imprez kulturalnych, turystycznych i sportowych z uczestnictwem

    uczniów szkoły.”

 

 

 

Hymn powstał w 1925 r.

 

„Oto staje nas wolna gromada”

Słowa: Kazimierz Andrzej Czyżewski

Muzyka: Lucjan Rogowski

 

Oto staje nas wolna gromada

budowniczych tworzących swój świat,

w których złoty cielec już nie włada,

a nowego w nim życia tkwi ład.

 

Refren: Niech się niesie ten nasz bratni śpiew

 do miast wszystkich do siół i do gmin,

i niech woła jak zew, że kto ziemi tej syn,

ten niech staje w nasz szereg jak brat.

 

Z prochu dźwignąć ku słońcu ten świat.

nam nie trzeba ni władzy, ni złota,

bowiem duch nasz sprawuje nam rząd,

prawem naszym braterska wspólnota,

wszelki wyzysk wyniszczym jak trąd.

Refren: Niech…

 

 Z dłonią w dłoni jak żywe ogniwo,

świat opleciem łańcuchem swych rąk,

Krzywdy miłość złagodzi prawdziwa,

w radość pracy zamieni znój mąk.

Ref.Niech… 

 

Galeria z działalności Sp. „Mazury”

Dodaj komentarz

Skip to content